Tübitak- Ekolojik piramit nedir? Ne işe yarar? (Nuray Kebabcı)


  • Ekosistemlerde yeşil bitkiler kendilerine gerekli olan maddeleri kendileri yaparak büyür ve gelişirler. Otçul hayvanlar (herbivor) bitkileri yer, etçil hayvanlar da (karnivor) otçul hayvanları ya da birbirlerini yerler. Ölü bitki ve hayvanlar, toprakta ya da su ekosisteminde elementlere ayrışır ve yapıcı organizmalar tarafından yeniden kullanılırlar. Böylece besin döngüsü bozulmadan sürer. Yani, tüm canlılar arasında besinsel bir ilişki bulunur. Bu ilişkinin bir şeması hazırlandığında, ortaya piramidi andıran bir yapı çıkar. Ekolojide bu piramide “besin piramidi” denir. 
  • Besin piramidi, bir besin seviyesinden ötekine enerji olarak geçen besinin verim oranını gösterir. Pek çok besin piramidinde, tahminen tüketilen besinin yalnızca %10’u biyokütleye dönüşür. Geri kalan kısım, hazmedilmemiş olarak ya da solunum ya da boşaltım atığı olarak kalır. Yani, piramidin her bir üst basamağına geçişte kullanılan maddenin (besinsel madde) yalnızca %10’u aktarılır. Bu, alttaki besin yapısının en üsttekini desteklemesi için çok büyük olması gerektiği anlamına gelir. Örneğin, 1000 kg ot, yalnızca 100 kg tavşanı besleyebilir. 100 kg tavşan, yalnızca 10 kg tilkiyi besleyebilir. 10 kg tilki, yalnızca 1 kg kartalı besleyebilir. Elbette, bu örnek ekosistemde yaşayan tüm bitki, otçul ve etçil hayvanlar olmak üzere besin zincirinin en alt basamağından en tepesine kadar genişletilir. Bir ekosistemde yaşayan canlılar arasındaki bu besin geçişlerinin anlaşılması sayesinde, ekologlar, yalnızca bitkilerin durumuna bakarak, sistemde yaşayan tüketicilerin de miktarını tahmin edebilirler.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder